دیستورشن Distortion چیست ؟
وقتی گیتاریست ها به Distortion اشاره می کنند ، منظور آنها همان چیزی است که از نظر فنی Distortion Harmonic نامیده می شود . این همان اتفاقی است که وقتی در یک مرحله بخواهید نسخه بزرگتری از سیگنال و بیش از ظرفیت خود ایجاد کنید و با بزرگ شدن بیش از حد سیگنال (بیشتر از آنچه توانایی دستگاه است) بالا و پایین آن Clip یا برش داده می شود. این موضوع شکل موج را تغییر می دهد ، که البته باعث می شود صدا متفاوت باشد.
برای درک نحوه تأثیرگذاری صدا ، باید کمی در مورد همبستگی شکل موج و هارمونیک ها صحبت کنیم.
هارمونیک چیست؟
هارمونیک چیست؟ در واقع ، فواصل هماهنگ یا به اصطلاح هارمونیک ها و شکل موج ها دو روش برای توصیف یک صدا هستند. صدا ارتعاش است و ما می توانیم ارتعاش های پیچیده را با ترسیم شکل تغییر موقعیت در طول زمان (ترسیم آن به صورت منحنی) توصیف کنیم ، یا با تجسم کردن ارتعاش پیچیده به عنوان ترکیبی از ارتعاشات ساده این کار را انجام دهیم. ساده ترین ارتعاش دوره ای , موج سینوسی است.
موج سینوسی
یک موج سینوسی یا Simple Frequency را در نظر بگیریم که 200 بار در ثانیه می آید و می رود ، آن را با سایر موج های سینوسی مخلوط می کنیم که دو برابر بیشتر ، سه برابر بیشتر ، چهار برابر بیشتر می شود … نتیجه یک موج پیچیده Complex Wave تر مانند شکل سمت راست است.
نمونه ای از مخلوط چند هارمونی
به این امواج اضافی هارمونیک گفته می شود .
در مورد امواج صوتی ، رفت و آمد موج به صورت فشرده شدن و کشش هوا است. وقتی دو موج همزمان فشار می آورند ، هوا بیش از حد فشرده می شود. اگر یک موج در حالی که دیگری کشش دارد ، فشرده شود ، یکدیگر را لغو می کنند.
با دیدن شکل زیر این موضوع را بهتر نشان می دهیم
می توان تصور کرد که همه صداهای در هم ترکیب شده مانند امواج سینوسی هستند. بنابراین وقتی یک شکل موج پیچیده را بررسی می کنیم ، همان ترکیبی از امواج سینوسی را می بینیم که آن را تشکیل می دهند. با توجه به توضیح هارمونیک می توان شکل موج پیچیده را ترکیبی از هارمونیک ها بدانیم. سیستم شنوایی انسان نیز با این موضوع هماهنگی دارد.
اگر موج سینوسی اصلی یا Fundamental Frequency خود را بگیریم و موجی را اضافه کنیم که سه برابر بیشتر می آید و می رود – که هارمونیک سوم نیز نامیده می شود – چیزی شبیه به این بدست می آوریم :
- نکته مهم :
این شکل به نوعی شبیه آنچیزی است که برای موج سینوسی در زمان Distortion و Clip شدن بالا و پایین موج در ابتدای این مقاله دیدیم. پس هنگام Distortion , هارمونیک هایی به صدا اضافه می شود. برای همین برای اضافه کردن هارمونیک ها به صدا از Distortion استفاده می شود و نکته مهم دیگر اینکه Power Chord ها به همین دلیل یک نت کمتر دارند دیستورشن خودش هارمونیک به صدا اضافه می کند و با گرفتن اکورد کامل صدایی ناخواسته و یا بی استفاده ایجاد می شود.
هارمونیک های شماره فرد (3 ، 5 ، 7 و غیره) شکل موج ترکیبی را به سمت یک موج مربع سوق می دهند.
هارمونی های فرد
بنابراین هنگامی که به طور مرتب به قسمت های ابتدایی و انتهایی یک سیگنال شکل مربعی می دهیم ، هارمونیک های شماره فرد را اضافه می کنیم. تعداد زیادی هارمونیک درجه های بالاتر وجود خواهد داشت ، زیرا برای قرار دادن گوشه های تیز در یک شکل موج ، هارمونیک هایی با فرکانس بسیار بالاتر از فرکانس هارمونیک اصلی نیاز است. یا اینکه از دید دیگری به آن نگاه کنیم ، اگر گوشه های تیزی را بخواهیم در شکل موج قرار دهیم ، هارمونیک های با فرکانس های بالاتر را خواهید شنید.
یک ترانزیستور دو قطبی با Headroom مشخص با Clip یا برش دادن ناگهانی و سریع بالا و پایین موج این کار را برای ما انجام می دهد. دستگاه های دیگر به صورتی نرم Clipping یا برش موج را انجام می دهند و از این رو هارمونیک های ایجاد شده از نظر فرکانس به هارمونیک اصلی نزدیکترند و این باعث می شود که صدایی از جنس همان هارمونیک به صدا اضافه کنند.
هارمونی های زوج
در مورد هارمونیک های زوج چطور؟ در شکل 3 هارمونیک دومی را به موج اضافه کردیم ولی نتیجه شبیه به موجی که برش یا Clip داده شده نبود. ، اما اگر فاز آن هارمونیک دوم را تغییر دهیم یا به اصطلاح نقطه شروع موج و هارمونیک دوم را تغییر دهیم نتیجه متفاوت خواهد بود.
به شکل نگاه کنید – به نظر می رسد موجی است که قسمت های بالای موج را تقویت کرده ولی قسمت های پایین آن را نه. این حالتی نامتقارن (Asymmetric) خواهد داشت و نکته اینکه شکل نامتقارن نیز هارمونیک ایجاد می کند.
این مورد که بگوییم به طور کلی Tube ها هارمونیک های زوج تولید می کنند و ترازیستور ها هارمونیک های فرد درست است ؟ اشتباه است!
در برخی از زمینه ها ، این گفته ها حقیقت دارد. در دنیای صداهای با کیفیت بالا HI-FI ، مهندسین صدا اشاره می کنند که Tube تریود (که Tube پیش تقویت کننده (Preamp) برای ما هستند) تمایل به تولید هارمونیک 2 نسبت به 3 و ترانزیستورهای دو قطبی برعکس را دارند. اما این افراد در مورد مقادیر کمی از Distortion صحبت می کنند – که کمتر از 1٪ THD است. و آنها از آمپرهای خود برای پخش صداهای ضبط شده استفاده می کنند. این برای دنیای Distortion گیتار کاملاً متفاوت است.
بسیاری بر این باورند که Overdrive گیتار Tube یک Power Amp اتفاق می افتد. تمام Amp های گیتار کلاسیک دارای استیج های خروجی push-pull هستند که به دلیل تقارن ، فقط هارمونیک های فرد ایجاد می کنند. ترانسفورماتورها در هنگام Overdrive کردن تمایل به ایجاد هارمونیک های فرد دارند. ولی در زمانی که این امپ ها را تا اخرین توانشان تنظیم می کنیم هم هارمونیک های فرد و هم زوج تولید خواهند کرد. علاوه بر این ، گجت هایی که بیشترین هارمونیک های زوج را تولید می کنند ، جعبه های فازی ترانزیستوری قدیمی هستند که نیمه پایینی موج را برش می دهند.
واقعیت این است که هارمونیک های زوج و فرد برای به دست آوردن صدای جذاب گیتار مهم هستند و هر دو را می توان با Tube یا ترانزیستور تولید کرد.
بیشتر آنچه باعث می شود یک Overdrive Component صدایی که باید تولید کند، این است که چه گوشه هایی را به موج اضافه می کند و چه شکلی به موج می دهد و اینکه آیا با پایین و نیمه بالایی به همان شکل رفتار می کند.
آموزش انواع دیستورشن در وی اس تی Guitar Rig 5.5
Intermodulation
Intermodulation (IM) : موضوع دیگری است که برای گیتاریست ها بسیار مهم است. به دلیل اینکه ما با یک موج سینوسی ساده مواجه نیستیم و موج ما ترکیبی است از چند موج با فرکانس های مختلف است . مخصوصاً وقتی آکورد هایی با فاصله نهم ، سوم ، ششم و هفتم را اجرا می کنیم. در این مواقع فرکانس های پایین تر ، به طور متناوب با فرکانس های بالاتر برخورد می کنند، که باعث ایجاد الگوهای جدید می شود ، که لزوما تقویت شده سیگنال اصلی نیست.
Distortion IM جالب نیستند، زیرا فرکانسهای خارج از کوک را اضافه می کند. بنابراین مهندسین صدا از آن متنفر هستند و اکثر مهندسان صدا زندگی خود را وقف از بین بردن آن می کنند و گیتاریست ها به طور کلی می خواهند آن را به حداقل برسانند ، اگرچه این ها رنگهای صدایی هستند که می توانند به کار شما بیایند. کسانی که دوست دارند یک bend , double-stop داشته باشند از IM برای جلوه دادن به صدای گیتار استفاده می کنند. اگر به طور کامل آنها را حذف کنیم بسیاری از گیتاریست ها شکایت می کنند که صدا “جنس” مطلوب را ندارد.
Intermodulation Distortion
اما بیشتر اوقات ما می خواهیم Distortion IM را به حداقل برسانیم ، و یک راه حل کم کردن بیس صدا قبل از اعمال Distortion است. Tubescreamer ها بیشتر به خاطر اینکه بیس صدا را می گیرند معروف هستند تا به عنوان یک Distortion.
پدیده هایی که در بالا توضیح دادیم مربوط به یک مرحله از Clipping است. این را مطرح می کنیم زیرا ، هنگامی که در مورد Tube ها و ترانزیستورها صحبت می شود ، می خواهیم این نکته را ذکر کنیم که در آمپ های کلاسیک گیتار که همه ما می شناسیم و آنها را دوست داریم ، این Distortion ها در یک مرحله اتفاق نمی افتد.
تصور کنید چه جنس صدای زیبایی می توانیم تولید کنیم اگر قسمت های بالایی موج را خیلی سخت Clip یا برش دهیم و موج را برعکس کنیم و سپس به صورت نرم Clip یا برش دهیم.
مترجم: آرتا صلاحش
منبع : Blackstone
فروش ویژه