اعوجاج یا Distortion، اوردرایو Overdrive و یا Fuzz ها وسیله یا افکتی هستند برای ایجاد و تاثیر روی سیگنال اصلی سازهای معمول مورد استفاده از آنها مثل گیتار الکتریک و یا گیتار باس یا دیگر سازهایی که دارای پیکاپ Pickup هستند و به آمپلی فایر متصل میشوند.
آنها چگونه و چطور عمل میکنند؟
با وجود این همه ژانرهای موسیقی، تعجبی ندارد که انواع مختلفی از پدال اعوجاج وجود داشته باشد. اما چه چیزی آن ها را متمایز میکند؟ بیایید نگاه دقیق تری داشته باشیم به اینکه چه اتفاقی برای سیگنالهای صوتی می افتد وقتی از این دستگاه های نسبتا ساده عبور میکنند.
اعوجاج یا Distortion اصطلاحی عمومی برای هر نوع اصلاح در یک سیگنال صوتی که دگرگونی قابل توجهی را در آن ایجاد کند. در دنیای امروز موسیقی انواع سبک ها و افکتهای بسیاری دارد ولی سوال این است که همه ی آنها چگونه کار میکنند؟ برای جواب دادن به این سوال، نیاز داریم ببینیم که موج های سینوسی چگونه تحت تاثیر درجه های هارمونی صدا قرار میگیرند.
Clipping and Distortion
کلیپینگ و دیستورشن
اوردرایو ها و اعوجاج های اصلی گیتار را میتوان با اثر برش دادن سیگنال مجسم کرد. در مقاله دیستورشن چیست کاملا توضیح دادم که تغییر در شکل موج میتواند چه تاثیری را در سیگنال ایجاد کند و هارمونی های زیادی را تولید و بوجود آورد که پیشنهاد میکنم حتما این مقاله را مطالعه کنید.
مقاله دیستورشن چیست ؟
فشرده سازی محدوده دینامیکی چگونه صدا را تغییر می دهد؟ فشرده سازی یا کمپرس کردن به جلوگیری از برش کمک میکند اما در این مورد میخواهیم بر آن بیشتر تاکید و بررسی کنیم.
در سیگنال اصلی، می توانید مشاهده کنید که موج سینوسی از آستانه دستگاه (0db) فراتر رفته است. امواج عادی که در آستانه مناسبی قرار دارند صاف به نظر می رسند. از آنجایی که دستگاه‌های پلی بک Playback نمی‌توانند از آستانه فراتر بروند، آنچه اتفاق می‌افتد این است که قله و قعر‌های موج شروع به مربعی شدن میکنند. این مسئله کیفیت صدا را تغییر میدهد.به چه دلیل؟ این به ریاضی و فیزیک صوت کاملا ارتباط دارد. بیاید به موج سینوسی دقت کنیم.
تصور کنید ما یک فرکانس با شکل موجی شبیه مربعی را درکنار موج قبلی پخش کنیم، چیزی با فرکانس بالاتر که در اوج ها مطابقت دارد. ما فقط آن را با دامنه کم اضافه میکنیم.
در شکل پایین ، این چیزی است که در نتیجه جمع موج های قبلی به نظر میرسد. می بینید که از قسمت برش شروع به گرفتن شکل موج گوشه مربعی می کند. هنگامی که شما یک صدای یا فرکانس با هارمونی با عدد فرد را معرفی می کنید، این شکل را مشاهده خواهید کرد. اگر ما دامنه همان صدای فرعی را افزایش دهیم، شکل خاص تری را خواهیم دید.
بنابراین می توانید مشاهده کنید آن گوشه های تیز به گونهی آشکارتری شکل میگیرند. ما همچنین می‌توانیم با اضافه‌کردن یک صدای فرعی با عدد فرد دیگری در این مورد اغراق کنیم تا تعداد هارمونی ها و همچنین موجهای داخلی را بیشتر و بیشتر کنیم .
دادن برش یا پستی و بلندی های زیاد، شکل موج سینوسی را به گونه ای تغییر می دهد که از نظر ریاضی کاملا با یک معادله متفاوت نمایش داده می شود، که در بالا به عنوان اضافه شدن دو موج سینوسی نشان داده شد. هرچه در صدا برش شدیدتر باشد، شباهت بیشتری به امواج مربعی و دارای هارمونی های پیچیده تری خواهد داشت. برش ضعیفتر واقعا تاثیر زیادی روی صدا نخواهد گذاشت.
بیایید نیم نگاهی به نمای نزدیکی از برخی امواج تحریف شده در برنامه Audacity داشته باشیم.
در شکل بالا امواجی را که در یک لحظه از فرکانس با هم مطابقت دارند هایلایت کرده ام. موج دوم یک موج سینوسی تحریف شده است که بنظر میرسد برش داده شده و سپس فشرده شده است یعنی به صورت ساده موج مربعی را میتوان یک موج سینوسی برش داده شده تصور کرد. این جا نمونه صوتی از یک موج سینوسی –middle A- 440 هرتزی و یک موج 440 هرتزی مربع آورده شده است که میتوانید آنهارا دانلود و گوش کنید.
یک موج سینوسی 440 هرتز ( بدون برش ) Sin Wave
یک موج سینوسی 440 هرتز ( با برش ) Distortion
یک موج 440 هرتزی ( دندان اره ای ) Saw Wave
با گوش دادن به این دو نوع موج فرکانسی ، شما کاملا مشاهده خواهید کرد که صدا ها چه تفاوتی با صدای اصلی و موج سینوسی خواهند داشت و اضافه کردن هارمونی های فرد چطور صدا را تغییر خواهند داد. این موج ها را با موج سوم در تصویر برنامه Audacity مقایسه کنید. به این موج دندان اره ای میگویند که خیلی متفاوت به نظر میرسند.
امیدواریم مشاهده کنید که چگونه تجمیع موج ها ، اثرات برش را به روش های مختلف شبیه سازی می کند. امواج با اشکال متفاوت کیفیت صدا را به روش های بسیار مهمی تغییر می دهند. تا حدی به همین دلیل است که صدای گیتارهای اعوجاج دار یا دیستورت شده مجموعه ای از صداهای فرعی غنی دارند و انواع بسیاری از پدال های دیستورشن از این بابت محبوب و مورد استفاده هستند.
Over Drive Pedal Unit
اوردرایو
انواع مختلفی از پدال های اعوجاج دهنده وجود دارند و یکی از معمول ترین آن ها اوردرایو Overdrive است. اوردرایو با اعمال یک افزایش در Amplitude و دامنه سیگنال خروجی کار می کند. دامنه کمتر باعث ایجاد اعوجاج کمتر و مشخصی نمی‌شود، اما بخش دامنه و پیک های شدیدتر با افزایش صدای سیگنال به پردازنده اوردرایو باعث میشود الگوهای برش آشکارتری ظاهر شوند. اوردرایو برش ضعیفتری را نسبت به دیستورشن ارائه میدهد که به حفظ صدای اصلی ساز کمک میکند تا کم و بیش سیگنال اصلی را بهتر داشته باشیم.
اوردرایو در اصل با تقویت کننده ها یا آمپ های لامپی یا Tube پدید آمد که در آن افزایش ولتاژ باعث افزایش آمپر می شد و اثر دلخواه را در نهایت زیبایی و گرمی ایجاد میکرد. پردازنده‌های اوردایو مدرن، مانند آنهایی که در پدال‌های امروزی یافت میشوند، سعی میکنند عمل درایو را برای آمپ هایی که Tube یا لامپی نیستند، تکرار کنند و شبیه سازی کنند. آنها برای کمک به شبیه سازی اثر، به حجم بالاتری از آمپر نیاز دارند تا به ایجاد تاثیر، علاوه بر مقداری “اختلاط رنگ” Color Mixing کمک نماید. این آخرین عملکرد به راحتی در شاخص و نتیجه صدا مشاهده می شود. اوردرایو محدوده دینامیکی خوبی را حفظ میکند و همچنان میتواند صداهای تمیزتری را نسبت به دیستورشن تولید کند و در نهایت میتواند اجازه دهد برخی از آن سیگنال ها با کمی فشار ظاهر شوند و عبور کنند.
اوردرایو، درحالی که هنوز از نظر فنی اعوجاج یا دیستورشن دارد، اما به دلیل تأثیر ملایم آن و اتکای اولیه آن به “برش کنترل شده” سیگنال ، به طور جداگانه گروه بندی می شود. پدال‌های دیستورشن معمولا مانند یونیت های Stomp Boxes فلزی که امروزه بسیار دیده میشوند ،رایج هستند. این پدال ها در مورد نوسانات جسورتر و گرم عمل میکنند. آنها به جای تکیه بر Gain ، شکل موج را در الگوهای مشخص تغییر می دهند و این کار را به گونه ای انجام می دهند که به میزان Gain و دامنه صدا بستگی ندارد. صدای فرعی یا هارمونی گرمتر اوردرایوو و همچنین مقدار قابل توجهی از صدای اصلی با کمی تغییر در شکل و Timbre موج حاصل میشود.
Distortion Pedal Unit
پدال دیستورشن
افکت ها و یا پدال های دیستورشن Distortion به طور قابل توجهی محدوده دینامیکی را کاهش میدهند و برخی از آنها افکت های اکولایزری یا فیلتر EQ هم به سیگنال اضافه می کنند. این پدال ها پر استفاده ترین در سبک های راک و متال هستند و معمولاً استفاده مناسب و دقیق از آنها میتواند نتیجه فوق العاده ای را در بر داشته باشد. تنظیمات اکولایزر برای افزایش سطح بالا و پایین کردن فرکانس های بالا یا پایین معمولا در این نوع پدال ها وجود دارد و قابل تنظیم است. به همین دلیل است که استفاده از پدال های دیستورشن بهترین انتخاب برای نت‌های پایین و Palm mute ها هستند، چون به بهترین نحو هارمونی های محدوده بیس را هدایت میکنند، و pinch-harmonics پینچ هارمونیک ها که به سختی قابل شنیدن هستند معمولاً با دیستورشن صدای ناهنجارتری ایجاد میکنند را میتوان با این پدال ها شنید.
هر نوع پدال دیستورشن شکل و صدای خاصی را به سیگنال اضافه میکند و هر نوع آنها سیگنال خود را به شکل خاصی در مدار به سمت تنظیمات EQ ارسال میکنند و برخی از آنها از مخلوط‌های ویژه ای از فیلترهای متنوع داخلی برای تولید صداهای خاص تر بهره میبرند. براساس این توضیحات و تنوع در صداهای انواع پدال های دیستورشن هنگام خرید ممکن است به راحتی گیج و دو دل شوید. قبل از خرید حتما به سبک کاری خود و صدایی که از پدال های دیستورشن نیاز دارید دقت و توجه داشته باشید و تحقیق کنید و مطمئن شوید که به هر یک از آنها به اندازه کافی گوش داده اید و یا با تنظیمات آنها بازی کنید تا درک کاملی از آنچه می تواند انجام دهد داشته باشید.
Fuzz Pedal Unit
پدال فاز
یکی دیگر از انواع افکت های بسیار محبوب و خاص Fuzz است که به طور گسترده در ژانرهای راک و متال استفاده می شود و اغلب برای آواز و همچنین ساز گیتار الکتریک و گیتار بیس استفاده می شود. Fuzz Box ها نوع خاصی از اعوجاج یا دیستورشن را اضافه می کنند که دقیقاً همانند نامشان به نظر می رسند. سیگنال اصلی تماما محو شده و به شکل موج مربعی تبدیل می شود. تقریباً گویی قبل از اینکه به شکلی تغییریافته ادامه دهد، به دیوار آجری برخورد می کند. Fuzz Box ها همچنین برای کمک به ایجاد صدای مصنوعی گرم تر و گردتری ، صداهای هارمونیک فرعی اضافه می کنند. این کار توسط یک افزایش دهنده ی فرکانس قابل تنظیم انجام میشود و اگر صدای خشن‌تری مورد نظر باشد، میتواند به جای آن صداهای ناموزون یا بی آهنگ ایجاد کند. در واقع، این صداهای فرعی مصنوعی اضافه شده به ملودی‌های بسیار جالبی می‌افزایند و پس‌زمینه خوبی ارائه میدهند. سی تارها Sitar به همین هارمونیک ها وابسته اند و اگر یکی از آن ها را به یک پدال Distortion Fuzz وصل کنید به صدای جالبی دست پیدا خواهید کرد. اکنون که می دانید چرا و چگونه دیستورشن ها کارشان را انجام می دهند، باید بتوانید آنها را تغییر دهید تا سبک نواختن خاص خود را برجسته تر کنید. شما حتی می توانید از دانش خود در مورد اکولایزرها برای کمک به فرآیند بهتر صدا دهی آنها استفاده کنید. در درجه اول این افکت ها را برای گیتارالکتریک مورد استفاده قرار دهید تا نیجه بهتر و ملموس تر باشد ، اما می توان آنها را برای آواز و سازهای دیگر نیز استفاده کرد. حتما استفاده از آنها را آزمایش کنید و موانع تولید انواع صدا در سازهای موسیقی را که امروز در حال یکنواخت شدن هستند را بشکنید!
ممنون از اینکه به این مقاله با دقت توجه داشتید . اگر سوالی داشتید حتما با ما در تماس باشید.
نویسنده : علی اصفهانی
با عضویت در خبر نامه ایران طنین در جریان مقاله ها و آموزش ها و دوره های ما باشید.
فروش ویژه